TIME MACHINE: Ξύρισμα (κόντρα) στα χαρακώματα

Η φρίκη του «Μεγάλου Πολέμου» δεν εμπόδισε κάποιους ηρωικούς gentlemen να φροντίσουν την υγιεινή και την εικόνα τους. Στο κάτω-κάτω διαταγές εκτελούσαν…

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΝΟ ΜΠΟΜΠΟΛΑ

Μεταφερόμαστε  στο Δυτικό Μέτωπο. Ο Α’ Παγκόσμιος μαίνεται με λύσσα. Ο πιο αιματηρός πόλεμος της ανθρωπότητας βρίσκει τις δυνάμεις της «Αντάντ» (Γαλλία, Ρωσία, Μ. Βρετανία) να αντιμετωπίζουν τους πανίσχυρους Γερμανούς και τους συμμάχους τους. Ισοπεδωτικοί βομβαρδισμοί κατακρεουργούν εκατέρωθεν τα στρατόπεδα, νέοι άνδρες χύνουν το αίμα τους σε μάχες σώμα με σώμα, άμαχοι διαμελίζονται από τα σύγχρονα όπλα που φέρνει μαζί της η βιομηχανική τεχνολογία του 20ου αιώνα.

Τα θύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-18) ανήλθαν σε 8,5 εκατομμύρια στρατευμένους και 13,5 εκατομμύρια αμάχους. Κι όμως, μέσα σε αυτό το σφαγείο υπήρξαν άνθρωποι που έθεσαν ως προτεραιότητα την ευπρεπή εμφάνιση, φροντίζοντας να είναι ξυρισμένοι κόντρα!

 

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΤΑΚΙ!

Η διαταγή 1695 στο εγχειρίδιο του βρετανικού στρατού έλεγε τα εξής: «Τα μαλλιά πρέπει να είναι κουρεμένα κοντά. Τα μάγουλα και το πηγούνι θα είναι ξυρισμένα, όχι όμως οι τρίχες πάνω από το άνω χείλος». Μεταφράζοντας την καραβανάδικη ορολογία αντιλαμβανόμαστε ότι οι Άγγλοι στρατιώτες έπρεπε να είναι καλοξυρισμένοι μεν, αλλά με μουστάκι δε. Πως όμως το κατάφερναν αυτό σε συνθήκες πολέμου;

Οι περισσότεροι είχαν στο σακίδιό τους ξυραφάκια, κρέμα και πινέλο ξυρίσματος. Ειδικά οι αξιωματικοί έφεραν και το λεγόμενο «toilette kit» που περιείχε όλα τα απαραίτητα. Μετά από μήνες, όμως, στα χαρακώματα, τα ξυραφάκια χάλασαν, έσπασαν, σκούριασαν από τη βροχή και την υγρασία. Τον Οκτώβριο του 1915, λίγο πριν έρθει ο φρικτός χειμώνας, τα περισσότερα βρετανικά στρατεύματα είχαν ξεμείνει από προμήθειες. Στη λίστα με τα αγαθά που ζήτησαν να τους σταλούν στα χαρακώματα, τα ξυραφάκια, οι καθρέφτες και το σαπούνι ήταν σε υψηλότερη θέση από τα μολύβια και τους φακέλους αλληλογραφίας…

Βουτηγμένοι στα βρώμικα χαρακώματα, πολλές φορές χωρίς πρόσβαση σε νερό και πετσέτες, χωρίς καν λίγο ιδιωτικό χώρο, πώς κατάφερναν αυτοί οι άνθρωποι να ξυρίζονται; Στο ημερολόγιο ενός Άγγλου στρατιώτη διαβάζουμε: «Για ολόκληρο το τάγμα υπήρχε μόνο ένα βαρέλι με νερό. Κανείς δεν μπορούσε να πλύνει ολόκληρο το σώμα του. Μερικοί απλά έπλεναν το πρόσωπο και τα χέρια τους και έφευγαν για τη μάχη. Κάποιος ξυρίστηκε με παγωμένο τσάι επειδή σιχαινόταν το νερό στο βαρέλι».

 

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΣΚΟΠΕΥΤΗΣ ΜΕ ΞΥΡΑΦΙ

Μια από τις χαρακτηριστικές μαρτυρίες των συνθηκών στα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου έρχεται από τα απομνημονεύματα του Σκωτσέζου στρατιώτη Thomas McIndoe, ο οποίος πολέμησε στο Δυτικό Μέτωπο από το 1914 έως το 1916: «Ύστερα από τέσσερις ημέρες συνεχόμενης μάχης αποφάσισα να ξεφορτωθώ τα γένια που είχαν φυτρώσει στο πρόσωπό μου. Είχα ένα καινούριο ξυράφι Gillette, έναν σπασμένο μικρό καθρέφτη και λίγο νερό σε μια κούπα. Κρύφτηκα σε ένα εγκαταλελειμμένο κουβούκλιο ελεύθερου σκοπευτή και ξυρίστηκα. Με είδε ένας αξιωματικός και μου έδωσε συγχαρητήρια για το πόσο καλά είχα ξυριστεί. Μάλιστα, μου ζήτησε να τον ξυρίσω με το ίδιο ξυράφι γιατί η φαλτσέτα του είχε σκουριάσει. Η αλήθεια είναι ότι οι φαλτσέτες μας εκείνες τις ημέρες χρησίμευαν μόνο για να καρφώνουμε Γερμανούς και Αυστριακούς».

Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο, πάντως, το γεγονός ότι ένας φαντάρος από τη Σκωτία είχε στην κατοχή του ξυριστική μηχανή Gillette, καθώς αυτές έγιναν γνωστές στα χαρακώματα μετά την εμπλοκή των ΗΠΑ στο Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1917. Όλοι οι Αμερικανοί στρατιώτες είχαν στο σακίδιό τους το επονομαζόμενο «Khaki Set» της Gillette, το οποίο περιείχε τη βάση της ξυριστικής μηχανής, την κεφαλή με το ανταλλακτικό ξυραφάκι, αλλά και έναν αναπτήρα Zippo (όλα δώρο της αμερικανικής κυβέρνησης).

Κλείνοντας, να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Μια απλή, καθημερινή διαδικασία όπως το ξύρισμα δεν φαντάζει σπουδαία σε σχέση με έναν πόλεμο που αφαίρεσε 22 εκατομμύρια ζωές. Παρόλα αυτά, είναι σημαντική γιατί θυμίζει ότι μέσα στα χαρακώματα της φρίκης υπήρχαν φυσιολογικοί άνθρωποι που προσπαθούσαν να βρουν την κανονικότητά τους μέσα από μικρές καθημερινές συνήθειες. Όπως το ξύρισμα…

Το «Safety Razor», η ξυριστική μηχανή με τα ανταλλακτικά ξυραφάκια του Gillette, πατενταρίστηκε το 1895 και κυκλοφόρησε στην αμερικανική αγορά το 1906. Στην Ευρώπη έγινε ευρέως γνωστό μετά το Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Written by The B.Mag